De grondlegger van Aikido
Morihei Ueshiba
Aikido is een unieke krijgskunst en vertegenwoordigd zowel spiritueel als praktisch het principe: "Winnen zonder vechten."
Wat is AIKIDO niet ?
- Aikido is geen gevechtsport, maar een krijgskunst (bewegingsleer)
- Aikido is geen wedstrijdsport en bevat geen competitie element
- Aikido is geen sport waarbij grote spierkracht een vereiste is
- Aikido is geen sport van tegenstanders, maar van partners
Wat is AIKIDO wel ?
- Aikido leert gebruik te maken van de kracht van de aanvaller
- Aikido bevat elementen uit o.a. Aikijujutsu, Aikiken, Aikijo
- Aikido is geschikt voor zowel jong en oud, mannen en vrouwen
| Algemeen | |
| ai | harmonie, evenwicht, eenwording |
| ki | levenskracht, levensenergie |
| do | weg, leer, discipline |
| aikido | weg van het in harmonie brengen van ki |
| aikikai | organisatie voor verspreiding van aikido |
| onegaishimasu | alstublieft (aan begin van les of oefening) |
| domo arigato gozaimashita | dank u wel (aan einde van les of oefening) |
| uke | ontvanger van de techniek (aanvaller) |
| tori, nage | uitvoerder van de techniek (verdediger) |
| Personen | |
| Morihei Ueshiba o sensei | wijlen oprichter van aikido |
| Kisshomaru Ueshiba doshu | wijlen zoon van oprichter en eerste doshu |
| Moriteru Ueshiba doshu | kleinzoon van oprichter en huidige doshu |
| o sensei | grootmeester |
| sensei | meester |
| doshu | degene die de weg wijst |
| shihan | hoofdinstructeur (minimaal 6e dan) |
| shidoin | instructeur, shihan-in-opleiding (4e of 5e dan) |
| fukoshidoin | assistent instructeur (2e of 3e dan) |
| sempai | senior leerling |
| kohai | junior leerling |
| mudansha | iemand zonder dangraad |
| yudansha | iemand met een dangraad |
| uchi deshi | inwonende leerling |
| Voorwerpen | |
| dojo | oefenruimte (plaats van verlichting) |
| kamiza | altaar met portret van o sensei |
| eventueel met calligrafie of bloemen | |
| tatami | matten in de dojo |
| keikogi | oefenkleding, aikidopak |
| obi | band |
| shiroi obi | witte band |
| kuroi obi | zwarte band |
| zori | slippers |
| tabi | soort van sokken met apparte grote teen |
| hakama | broekrok |
| Diversen | |
| kakari geiko | groep aanvallers |
| kigata | tori laat zich niet vastpakken |
| osae | klem |
| kuzushi | balansverstoring |
| tanren | statisch, tori laat zich vastpakken |
| taninzutori | drie of meer uke's die continu aanvallen |
|
Lichaamsdelen |
|
| hara | lichaamscentrum, oorsprong van ki, zwaartepunt van lichaam |
| tai | lichaam |
| men | hoofd |
| shomen | gezicht |
| yokomen | zijkant hoofd |
| kubi | nek |
| mune | borst |
| kata | schouder |
| hiji | elleboog |
| ude | arm |
| kote | pols |
| te | hand |
| ashi | been, voet |
| ashi kubi | enkel |
| Soorten technieken | |
| suwari waza | zittende technieken |
| tachi waza | staande technieken |
| hanmi handachi waza | technieken voor zittende tori en staande uke |
| Houdingen | |
| seiza | zitten op voeten met wreef op de mat |
| kiza | zitten op knieën met tenen in de mat |
| hidari hanmi | halfopen houding, links voor |
| migi hanmi | halfopen houding, rechts voor |
| ai hanmi | halfopen houding, gelijke stand t.o.v je partner |
| gyaku hanmi | halfopen houding, ongelijke stand t.o.v je partner |
| Oefeningen | |
| chokuto | vallen met afslaan |
| kaiten | rollen |
| ikkyo undo | ikkyo-oefening |
| tori fune | roeioefening |
| furi tama | schudden met handen, links boven |
| kokyu ho | ademhalingskrachtoefening |
| haishin undo | brugoefening |
| Tellen | ||||
| ichi | een | roku | zes | |
| ni | twee | shichi, nana | zeven | |
| san | drie | hachi | acht | |
| shi, yon | vier | kyu | negen | |
| go | vijf | jyu | tien | |
| Richtingen | |
| shomen | voorkant of voorwaarst |
| yoko | zijkant of zijwaarts |
| omote | langs voorkant partner |
| ura | langs achterkant partner |
| ushiro | achterkant of achterlangs |
| uchi | binnen, binnenwaarts |
| soto | buiten, buitenwaarts |
| irimi | ingaand |
| tenkan | wegdraaiend |
| Verplaatsingen | |
| ukemi | (let. ontvangen met het lichaam) |
| mae ukemi | voorwaarts ontvangen van techniek |
| yoko ukemi | zijwaarts ontvangen van techniek |
| ushiro ukemi | achterwaarts ontvangen van techniek |
| taisabaki | lichaamsverplaatsing, lichaamsbeweging |
| tai sabaki irimi | ingaande voorwaartse lichaamsverplaatsing |
| tai sabaki tenkan | uitdraaiende rugwaartse lichaamsverplaatsing |
| tai sabaki irimi tenkan | combinatie lichaamsverplaatsing |
| tai sabaki tenkai | 180 graden lichaamsdraai om as |
| tai sabaki kaiten | achterste voet stap voorwaarts en draai om as |
| tai sabaki tenshin | zij- en achterwaarts stappen met voorste voet |
| tai sabaki sokumen | begin van sumi otoshi, zijwaarst ingaan |
| uchi | beweging binnenlangs |
| soto | begewing buitelands |
| shikko | lopen op knieen |
| Aanvallen | |
| kata dori | greep naar één schouder |
| ryo kata dori | greep naar beide schouders |
| katate dori | greep naar één pols |
| katate dori ryote mochi | greep naar één pols met beide handen (morote dori) |
| ryote dori ryote mochi | greep naar beide polsen (ryote dori) |
| sode dori | greep naar mouw |
| mune dori | greep naar revers of borst |
| ryo hiji dori | greep naar beide ellebogen |
| hiji dori | greep naar elleboog |
| ushiro eri dori | van achteren greep naar kraag |
| ushiro kubi dori | van achteren greep naar nek |
| ushiro kubi shime | van achteren verwurging van nek |
| kubi shime | verwurging van nek |
| yokomen uchi | slag naar zijkant van hoofd |
| shomen uchi | slag naar voorkant of bovenkant van hoofd |
| kata dori shomen uchi | greep naar schouder en slag naar hoofd van boven |
| jodan tsuki | stoot of steek naar bovenste deel lichaam |
| chudan tsuki | stoot of steek naar middelste deel lichaam |
| gedan tsuki | stoot of steek naar laagste deel lichaam |
| mune tsuki | stoot of steek naar revers of borst |
| shomen uchi kiawaze | combinatie van shomen uchi en jodan tsuki |
| Technieken (waza) | |
| osae waza / katame waza | klemtechieken |
| (hiervan bestaan ook een nage waza uitvoeringen) | |
| ikkyo | elleboog klem, pin down |
| nikyo | pols indraaing, schouder klem |
| sankyo | pols verdraaiing, schouder klem |
| yonkyo | pols klem op zenuw, pin down |
| shiho nage | vier richtingen worp |
| kote gaeshi | pols verdraai worp |
| nage waza | werptechnieken |
| irimi nage | ingaande worp |
| tenchi nage | hemel-aarde worp |
| sumi otoshi | hoek worp |
| koshi nage | heup worp |
| juji garami nage | kruis worp |
| ude kime nage | elleboog klem worp (armhefboomworp) |
| uchi kaiten nage | binnenlangs onderdoor raddraai worp |
| soto kaiten nage | buitenlangs raddraai worp |
| kokyu nage | ademhalingskracht worp |
| uchi kaiten kokyu nage | binnenlangs onderdoor raddraai ademhalingskracht worp |
| soto kaiten kokyu nage | buitenlangs raddraai ademhalingskracht worp |
| jiyu waza | vrije stijl technieken |
| randori | vrije stijl technieken met meerdere aanvallers |
| ushiro waza | techieken voor aanvallen van achteren |
| Gradaties | ||||
| mukyu | zonder graad | mudan | zonder dan | |
| rokkyu | zesde graad | shodan | eerste dan | |
| gokyu | vijfde graad | nidan | tweede dan | |
| yonkyu | vierde graad | sandan | derde dan | |
| sankyu | derde graad | yodan | vierde dan | |
| nikyu | tweede graad | godan | vijfde dan | |
| ikkyu | eerste graad | rokudan | zesde dan | |
| shichidan | zevende dan | |||
| hachidan | achtste dan | |||
| kudan | negende dan | |||
| jyudan | tiende dan | |||
| Wapens | |
| ken, tachi, katana | zwaard |
| bokken | houten zwaard |
| jo | houten stok |
| bo | lange houten stok |
| tanto | mes of dolk |
De Hakama
De hakama is een doorgaans donker gekleurde broekrok die door beoefenaars van bepaalde krijgskunsten, zoals iaido, jodo, kendo, kyudo en aikido, wordt gedragen.
De hakama wordt bij het middel vastgeknoopt en komt tot op enkelhoogte.
In het oude Japan kwamen hakama's in verschillende vormen en verschillende lagen van de bevolking voor, zowel bij de adel als bij de samoerai, maar ook bij de boeren op het veld.
De huidige meest voorkomende hakama is die die oorspronkelijk door de samoerai werd gedragen en diende vooral om de benen van de ruiter te beschermen tijdens het paardrijden.
Bij de opkomst van aikido, in de jaren 1930, was het dragen van een hakama verplicht voor alle aikidoka's.
Het witte trainingspak werd toen gezien als onderkleding, waarboven uit beleefdheid een hakama werd gedragen.
De armere beoefenaars waren voor het maken van hun hakama's echter aangewezen op minderwaardige materialen.
Toen deze situatie na de oorlog nog verergerde werd als een tijdelijke maatregel aangenomen dat het voorlopig toegestaan was aikido te beoefenen zonder hakama totdat de aikidoka de graad van shodan bereikte (eerste graad zwarte gordel).
Het onderscheid tussen hakama en niet-hakama werd dus louter uit financiële overwegingen gemaakt, niet als technische gradatie.
In het huidige aikido kan het dragen van de hakama van organisatie tot organisatie verschillen.
Soms wordt de hakama vanaf de eerste les gedragen, soms enkel vanaf de graad van shodan en soms ergens ertussenin, eventueel ook nog afhankelijk van het feit of de aikidoka een man of vrouw is.
In de hakama bevinden zich zeven vouwen, vijf aan de voorzijde en twee aan de achterzijde. Zij representeren samen de zeven deugden van Budo.
|
Voorzijde:
Achterzijde:
|
Hakama vouwen
Uitleg Yudansha Certificaat
In alle aikido-organisaties wereldwijd, die erkend zijn door de Hombu Dojo
ontvangen zij die een dangraad hebben behaald (yudansha)
een certificaat van de Aikikai Foundation.
Dit wordt aan hen uitgereikt door een vertegenwoordiger van de Doshu.
Het certificaat meet ongeveer 50 bij 35 cm en is geschreven
(met uitzondering van de naam van de ontvanger)
in Japanse calligrafie.
Hieronder een voorbeeld met uitleg
Exameneisen volgens de AKN
 |
6e Kyu |
|
5e Kyu |
|
4e Kyu |
|
3e Kyu |
|
2e Kyu |
|
1e Kyu |